ÐÁNH TIẾNG VIỆT TRÊN INTERNET, BLOGGER VÀ COMPUTER

Quý Vị:

Có nhiều cách để viết tiếng Việt trong Email, Internet, Computer lắm nhưng tôi đã dùng Vietnamese Unicode trong nhiều năm và tôi không bị "máy PClàm khó dễ" nên tôi mạo muội viết bài "ÐÁNH TIẾNG VIỆT TRÊN INTERNET, BLOGGER VÀ COMPUTER" để Quý Vị dùng khi vào đây gõ bài . Có 2 phần chính:
- Dạng VIQR: người viết phải quen với dạng này vì nó là "alphabet" của tiếng Việt trong Computer.
- Dạng Unicode: Chúng ta cần dùng software của VPS để convert dạng VIQR sang Unicode .
Xin Quý Vị vào đọc 2 bài tôi viết dưới đây để thực hành đánh tiếng Việt trong Computer.


HOW TO READ AND WRITE VIETNAMESE IN
EMAIL/INTERNET

As of now (May 2000) , Vietnamese tone markers ( da^’u ) and some vowels (nguye^n a^m ) are not available for Email use yet. To avoid misunderstanding/mistakes in communicating in Vietnamese Email , it is safer for us to use a version of Vietnamese , known as VIQR , with some modified vowels and tone markers . [If you receive Emails written in theVIQR style , they will be instantly converted into the real Vietnamese format for you by VNI-WebEye (software ) once WebEye , as installed in your computer , is turned on !] . Hopefully, following basic tips and examples will help you read and write Email/Internet Vietnamese in no time at all :

Tone Markers ( Da^’u ) :

Huye^`n ( Low Falling Tone ) : `
Sa(‘c ( High Rising Tone) : ‘
Ho?i ( Dipping Tone ) : ?
Nga~ ( High Creaky Tone ) : ~
Na(.ng ( Low Creaky Tone ) : .

Vowels ( Nguye^n A^m ):

a^ : Like in
Ba^’m Chuo^ng (Ring the bell)
A^m tha^`m (Quietly)
Ca^`m nha^`m (Taken by mistake)
A^’m tra` ( Tea pot )
La^?m Ca^?m (Senile )
La^~n lo^.n (Mixed up)

a( : Like in
To^i a(n no la(‘m ro^`i (I have eaten quite enough )
A(~m em ( Holding/Carrying a child)
Nga(‘m ca?nh (Sight seeing )
Ca’i ca(`m ( Chin)
Ga(.p ba.n (Meeting friends )
Con ma(‘t (Eyes )
Sa^u tha(m tha(?m ( Very deep )

e^ : Like in
Ghe^ qua’ ! (Horrible!)
Qua? khe^’ (Five star fruit )
Ba?o ve^. ( Defending )
Ke^? truye^.n cho to^i nghe , le. le^n ! (Tell me the story right away , please !)
Le^` me^` (Wishy-washy)
Ngu? gia^.y tre^~ (Getting up late )
Le^~ phe’p va` de^~ da^.y ( Polite and obedient )

i ? : Like in
Ri? tai ma` no’i thi` tha^`m (Whispering in the ear )
Xin chi? du`m to^i ! (Please show me ! )
Mo^.t ti? dollars (One billion dollars )
Khi? a(n ma(‘m to^m ra^’t ky~ ( The monkey eats shrimp sauce very carefully )

i~ : Like in
Sao ma` a^`m i~ qua’ va^.y? (Why so noisy?)
Suy nghi~ la`m gi` cho me^.t ? (Why bother to think?)

o+ : Like in
Mo+ ngu? (Dream)
O+? cho+. tro+`i ( At the flea market)
To+’i ro^`i ! (Finally arrived!)
Mo+~ lo+.n (Pork fat )
Mo+. to^i quen lo+’n la(‘m (My aunt knows a lot of people )
Gio+? trang sa’ch tha^`n tie^n ( Turn a wonderful book page )
Vo+’i em , anh cho em he^’t ca? tie^`n ba.c! ( I give you all my money , Darling !)
To+` gia^’y tra(‘ng (Blank sheet of paper )

o^ : Like in
To^i che o^ cho na`ng (I hold the open umbrella for her)
Bo^’ ( Father)
Cho^~ na`o ? (Where?)
To^? Quo^’c (Fatherland)
Mo^` ma? cha o^ng ( Ancestors’ graveyard )
Bie^’t ro^`i , kho^? la(‘m , no’i ma~i ! (Yes, I know, you talk too much!)
Co^.i nguo^`n ( Source , Origin )

u+ : Like in
Chu+~ Vie^.t tho^ng thu+o+`ng ( Popular Vietnamese language )
Cu+o+`i ngu+o+`i (Laughing at people )
Thu+’ tu+. tu+` bo^’n to+’i na(m ( From the fourth rank to the fifth rank )
Ma(.c thu+? xem na`o ! ( Try it on and see ! )
Cu+o+~i ngu+.a tu+` tu+` tie^’n to+’i ( Slowly coming along on the horse back )
Ngoa.i tru+` (Exception)
Qua? bu+o+?i ( Grape fruit )

dd : Like in
Anh ddi dda^u dda^’y ? (Where are you going?)
DDa~i ba.n ddi a(n (Inviting a friend to a restaurant )
Di` Hai ddi cho+. tu+` sa’ng so+’m ( Auntie Hai has gone to the market since early in the morning)
To^i pha?i ddu+’ng ddo+.i ba` xa~ o+? dda^y dde^? ddo’n ba` a^’y ( I have to wait for my wife here to pick her up )
Ma(.c du` to^i ddo’i la(‘m nhu+ng to^i dda~ kho^ng a(n he^’t ddu+o+.c ca? qua? ddu ddu? ( Although I was very hungry , I could not eat the whole papaya ) .
Now let’s read this famous piece of poetry first then rewrite it yourself , as an exercise , without looking at the text :

..Ma`u ti’m hoa sim
Ti’m chie^`u hoang bie^`n bie^.t
Nhi`n ao’ ra’ch vai
To^i ha’t
Trong ma`u hoa sim ti’m :
“Ao’ anh su+’t chi? ddu+o+`ng ta`
Vo+. anh che^’t so+’m me. gia` chu+a kha^u !

DDe^’n dda^y cha(‘c Quy’ Vi. dda~ quen ro^`i va` to^i kho^ng ca^`n pha?i vie^’t ba(`ng tie^’ng Anh nu+~a ! Mo+`i Quy’ Vi. ba(‘t dda^`u thu+.c ta^.p ngay ba^y gio+` dde^? vie^’t va` ddo.c nhu+~ng ba`i vie^’t ba(`ng tie^’ng Vie^.t tre^n Internet hay Email theo da.ng na`y ! De^~ da`ng tho^i ! Tru+o+’c la. , sau quen .Vie^’t va`i ha`ng la` quen ngay , ba.n a. ! Thoa.t dda^`u , khi to^i mo+’i ddo.c chu+~ Vie^.t du`ng trong Email , to^i cu~ng hoa ca? ma(‘t ne^n to^i ma.o muo^.i vie^’t ba`i na`y dde^? giu’p cho nhu+~ng ngu+o+`i “ mo+’i va`o nghe^` “ ! To^i cu~ng xin ca’c chuye^n gia vie^’t fonts tie^’ng Vie^.t va` ca’c thu+’c gia? go’p y’ dde^? ro^`i chu’ng ta co’ the^? tho^’ng nha^’t lo^’i vie^’t na`y .

Xin mo+`i ba.n vie^’t cho to^i va`i ha`ng dde^? thu+.c ta^.p cho quen va` go’p y’ vo+’i to^i ve^` ba`i vie^’t na`y theo Email Address o+? phi’a du+o+’i . To^i se~ ghi nha^.n va` tra? lo+`i nhu+~ng y’ kie^’n xa^y du+.ng ve^` nhu+~ng thie^’u so’t va` lo^~i la^`m .....

Tha^n Cha`o .



DDa`m Trung Pha’n
Nho’m cu+.u ho.c sinh
Tru+ng Vu+o+ng--Chu Va(n An
Toronto , Canada
Tha’ng Na(m , 2000 .
Email : phandam@rogers.com


CÁCH VIẾT TIẾNG VIỆT THEO DẠNG UNICODE TRONG EMAIL INTERNET.

Cho đến bây giờ (Tháng Giêng , Năm 2001), chúng ta vẫn chưa có thể trực tiếp vưà viết, vưà nhận được tiếng Việt trong Email hay Internet, trừ khi dùngWebEye. Chúng tôi mạo muội viết bài chỉ dẫn này về Vietnamese Unicode để giúp quý vị đánh thẳng ra tiếngViệt qua Email hay Internet và người nhận sẽ đọc ngay được tiếng Việt, sau khi đã sử dụng Computer theo lối chỉ dẫn dưới đây :

A./ NHU LIỆU PHẢI CÓ :

- Word 2000 lắp sẵn trong computer

- VPS 4.1 (down load free từ http://www.vps.org/, theo cách chỉ dẫn
của họ—Trên Monitor của quý vị, nó xuất hiện là VPS 4.0 thay vì VPS4.1!)

- Nescape 6 ( cũng down load free từ http://www.nescapẹ.com/, theo
cách chỉ dẫn của họ---Khi mở, Nescape6 sẽ hiệnlên hơi lâu một chút, xin
ráng chờ ! Xin lưu ý : Nescape Communicator 4.7 không viết được Vietnamese Unicode !)
hay Internet Explorer .

B./ CÁCH SỬ DỤNG :

1. Mở VPS 4.1 bằng cách bấm vào :

i./--Start , rồi Program, rồi Hoi Chuyen Gia VN, rồi VPS 4.0 (để tránh dài dòng , xin thu gọn là :

Click : Start > Program > Hoi Chuyen Gia VN > VPS 4.0 ). Tới đây, quý vị sẽ thấy
khung hình VPS hiện trên monitor chớp nhoáng rồi biến mất , nhưng quý vị sẽ thấy Icon của VPS ở phía bên phải ở phần cuối của monitor.

ii./-- Left click vào VPS Icon , quý vị sẽ thấy cái khung VPS 4.1, bấm vào " Kỹ Thuật" ở phía bên phải, trên cùng của khung . Xin điền như sau :

- Sửa Bảng Mã : UNICODE ( thay vì VNI hay VPS)

- Sửa Nút Dấu : THƯỜNG

- Ðánh vào các ô dưới các chữ



Á , À , Ả , Ã , Ạ , Â , Ơ , Ă , Ð

[Ðánh] [ ' ] [ ` ] [? ] [ ~] [ . ] [ ^ ] [ +] [ ( ] [ d ]

{{Ghi chú:Sắc= ' /Huyền=` /Hỏi=?/Ngã=~ /Nặng / Dấu mũ= ^ /Râu=+ /Chữ ă=a(/Chữ đ=dd. Ðây chỉ là một cách tự sửa nút dấu theo tác giả Ðàm Trung Phán, mỗi người tùy theo thói quen mà đặt cách sửa nút dấu khác nhau }}


-Nút thoát :
- Ðánh Dấu Ðôi : v



Sau đó Click : OK

VPS và Unicode vẫn còn active nhưng biến mất trên Monitor .
------------------------



2./ Mở Nescape 6 . Click vào :

View , rồi Character Coding , rồi Unicode (UTF8)

[ Nếu dùng InternetExplorer , Click vào :--Encoding , rồi –More , rồi- Unicode(UTF8) ] .

Minimize phần này

--------------------------------------

3./ Cách viết :

Mở Word 2000, Arial font (trong Word) và đánh máy theo dạng VIQR
Dùng quy luật đánh máy của VIQR ( xin xem phần Thực Hành ở dưới)


4./ Thực Hành Unicode:

Xin quý vị đánh y hệt như tôi

4 câu thơ dưới đây trong Word 2000 với Arial font, sau khi đã theo cách chỉ dẫn 1 và 2 ở trên :

Tra(m na(m trong co~i ngu+o+`i ta,

Chu+~ ta`i, chu+~ me^.nh khe'o la` ghe't nhau.

Vie^'t Unicode muo^'n be^? ca'i dda^`u,

Chu+~ Vie^.t xua^'t hie^.n, dda^`u ddau he^'t co`n !

(Ghi chú: 4 câuthơ ở trên là hướng dẫn cách gõ trên Keyboard va` đúng y như vậy
4 câu thơ ở dưới là chữ sẽ hiện ra trên monitor )

Trăm năm trong cõi người ta,

Chữ tài, chữ mệnh khéo là ghét nhau.

Viết Unicode muốn bể cái đầu,

Chữ Việt xuất hiện, đầu đau hết còn !

Hì hì !

Nào , quý vị đã thấy tiếng Việt tuyệt vời hiện lên chưa nào ?

Người viết xin cám ơn Bác Ðặng Vũ Thám đã chi? cách mò ra lối viết tiếng Việt theo dạng Unicode này. Dĩ nhiên là bài này còn nhiều các thiếu xót và lỗi lầm, chúng tôi mong được quý vị góp ý kiến để Bổ Túc và sửa sai.

Chúng tôi vẫn còn tiếp tục thử nghiệm để mỗi ngày cách viết vàđọc tiếng Việt theo dạng Unicode này được thống nhất hòan hảovà được phổ biến sâu rộng hơn .

Xin đa tạ

Ðàm Trung Phán phandam@rogers.com

Jan.18, 2001
Converted to unicode/html by ngovg@yahoo.com

Revised , Jan. 07 , 2002
Ðàm Trung Phán